Lân (P) là một trong ba nguyên tố đa lượng thiết yếu, đóng vai trò trung tâm trong quá trình năng lượng, phát triển rễ và sinh sản của cây trồng. Tuy nhiên, cả thiếu hụt lẫn dư thừa Lân đều gây ra hậu quả nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng nông sản. Trong thực tế, nhiều nông dân thường chỉ chú ý đến việc bổ sung Lân mà ít quan tâm đến nguy cơ thừa Lân, một tình trạng đang ngày càng phổ biến ở các vùng canh tác thâm canh.
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện, khoa học và chi tiết nhất về biểu hiện, tác hại khi thừa Lân và thiếu Lân ở cây trồng, cùng các biện pháp xử lý hiệu quả, dựa trên tài liệu từ các nguồn uy tín toàn cầu.
Lân (Phosphorus – ký hiệu hóa học P) là nguyên tố dinh dưỡng đa lượng, cần thiết cho tất cả các giai đoạn sinh trưởng của cây. Trong tự nhiên, Lân tồn tại dưới dạng khoáng apatit, và trong phân bón chủ yếu ở dạng P₂O₅.
Cây hấp thu Lân chủ yếu ở dạng ion H₂PO₄⁻ (dạng ưu thế ở pH đất < 7) và HPO₄²⁻ (dạng ưu thế ở pH đất > 7). Đây là nguyên tố ít di động trong đất nhưng lại có vai trò đặc biệt trong di truyền, năng lượng và trao đổi chất.
Chúng cũng là thành phần của ATP/ADP, acid nucleic (DNA/RNA), phospholipid cấu trúc màng, tham gia điều hòa enzyme và truyền tín hiệu. P thúc đẩy tăng trưởng rễ sớm, ra hoa và chín sớm, cải thiện hiệu quả sử dụng nước và đạm. Vì thế, thiếu P thường “đánh” vào giai đoạn đầu và giai đoạn sinh sản.
Lân trong đất: Dạng tồn tại & các yếu tố cố định:
Theo Marschner, H. (2012):
“Phosphorus is essential for energy transfer within the plant, nucleic acid synthesis, and membrane function.”
Theo Havlin, J.L. et al. (2014):
“Soil pH and the presence of Fe/Al oxides or CaCO₃ largely control P fixation and availability.”
Lân là thành phần chính của ATP và ADP, các phân tử mang và truyền năng lượng cho mọi hoạt động sống.
Theo Marschner, H. (2012):
“Phosphorus plays a central role in energy transfer reactions in plants, being a key constituent of ATP.”
Lân thúc đẩy quá trình phân chia tế bào ở mô rễ, giúp cây có hệ rễ mạnh và sâu, tăng khả năng hút nước và dinh dưỡng.
Lân thúc đẩy hình thành mầm hoa, quá trình thụ phấn và thụ tinh.
Lân tham gia điều hòa enzyme và cấu trúc màng tế bào, giúp cây chống chịu tốt hơn với hạn, lạnh và một số bệnh.
Các bài viết liên quan:
Lá đậm màu bất thường
Vàng lá ở một số cây trồng
Rễ yếu, chuyển màu, gặp vấn đề bất thường
Tỉ lệ đậu giảm
Ức chế vi lượng
Tăng bệnh sinh lý
Gây mất cân đối dinh dưỡng
Tích tụ trong đất
Theo Fixen, P. E., & Johnston, A. M. (2012):
“Excessive phosphorus fertilization can induce micronutrient deficiencies, particularly zinc and iron, leading to physiological disorders.”
Lá tối màu
Rễ phát triển chậm
Chậm đậu quả, quả nhỏ
Hạt ít, thân ngắn ở cây ngũ cốc
Giảm sinh trưởng sớm
Giảm năng suất và chất lượng
Tăng nhạy cảm với điều kiện bất lợi
Hạn chế trao đổi năng lượng
Theo Grant, C. A., et al. (2001):
“Phosphorus deficiency reduces root growth and delays maturity, significantly lowering crop yield potential.”
Với đội ngũ nhân sự hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhập khẩu và kinh doanh phân bón, giải pháp dinh dưỡng cây trồng từ Châu Âu, Dynagro cam kết cung ứng những sản phẩm với chất lượng như đúng cam kết, mang hiệu quả bền vững, góp phần nâng tầm nông sản Việt trên thị trường thế giới.
Quý doanh nghiệp, quý đối tác quan tâm đến các dòng sản phẩm cung cấp dinh dưỡng toàn diện từ Châu Âu, xin liên hệ hotline (028) 6686 5593 để được tư vấn chi tiết và tận tình.
