Boron (ký hiệu B) là một trong những nguyên tố vi lượng thiết yếu đối với hầu hết cây trồng. Khác với nhiều nguyên tố khác, boron có phạm vi an toàn rất hẹp nghĩa là khoảng nồng độ đáp ứng giữa “thiếu” và “gây độc” nhỏ nên việc quản lý boron trong đất và trong cây đòi hỏi độ chính xác cao. Khi thiếu, cây biểu hiện rối loạn phát triển mô, hoa quả kém; khi thừa, cây bị cháy mép lá, rụng lá và suy giảm năng suất.
Boron là một nguyên tố vi lượng (micronutrient) không kim loại, tồn tại trong tự nhiên chủ yếu dưới dạng borat (H₃BO₃ / boric acid trong dung dịch nước). Trong thực vật, boron tham gia chủ yếu ở dạng borat và liên kết mạnh với các nhóm cis-diol (ví dụ trong pectin của thành tế bào). Nồng độ boron trong đất và trong mô cây rất thay đổi theo vùng, loại đất, nguồn nước tưới và hoạt động bón phân. Tổng boron trong đất có thể dao động từ vài mg/kg đến hàng trăm mg/kg tùy nơi; nhưng phần khả dụng sinh học để cây hấp thu phụ thuộc vào dạng hóa học, pH, lượng hữu cơ và độ ẩm.
Theo Brown & Shelp:
“Boron is now known to be essential for cell wall structure and function, likely through its role as a stabilizer of the cell wall pectic network.”
Boron tạo cầu nối với các phân tử pectin (rhamnogalacturonan II — RG-II) trong thành tế bào, giúp ổn định mạng lưới pectin và giữ cấu trúc, độ bền của thành tế bào. Thiếu boron làm thành tế bào yếu, dễ rách, dẫn đến biến dạng mô non.
Boron liên quan đến chuyển tải đường (sucrose) và hoạt động phát triển đỉnh sinh trưởng, phát triển hoa và hình thành hạt/quả. Thiếu boron thường dẫn đến giảm đậu trái, quả rỗng, hoặc hoa kém phát triển.
Boron tham gia điều hòa một số quá trình phân chia tế bào, hình thành màng và ổn định cấu trúc màng tế bào. Điều này liên quan đến tính thấm, trao đổi ion và các hoạt động enzyme.
Cân bằng boron giúp hệ thống quang hợp hoạt động tốt hơn, giảm tổn thương oxy hóa trong điều kiện stress; ngược lại thừa boron có thể tăng oxy hóa màng và gây tổn thương tế bào.
Các bài viết liên quan:
Vàng, khô và hoá nâu ở mép và đầu lá (leaf margin burn)
Thường bắt đầu ở lá già (lá già thể hiện triệu chứng trước). Sau đó các vùng hoại tử có thể lan vào lá.
Thiếu tăng trưởng ngọn/đỉnh sinh trưởng
Ngọn bị chết, chậm hoặc biến dạng. Trong trường hợp cây ăn quả, vụn/dập vỏ quả, mép quả cháy.
Giảm rễ, chậm hồi phục sau stress
Bộ rễ kém phát triển, rễ chính ngắn.
Rối loạn sinh sản
Giảm nở hoa bình thường, pollen bị suy yếu, hạt/quả nhỏ, tỷ lệ đậu trái giảm.
Giảm năng suất rõ rệt
Ngay cả khi cây không chết, thừa boron có thể giảm diện tích lá hoạt động, giảm quang hợp và giảm lượng chất hữu cơ chuyển vào hạt/quả.
Giảm chất lượng sản phẩm
Quả bị cháy mép, đổi màu, giảm kích thước, giảm chất lượng thương phẩm.
Tăng nguy cơ tổn thương sinh lý
Quá mức B gây stress oxy hóa, phá hủy màng tế bào và protein, làm giảm khả năng phục hồi cây sau stress khác
Khó khắc phục lâu dài
Bổ sung dư thừa có thể tích tụ trong đất; cải tạo bằng rửa (leaching) tốn nước và thời gian; nhiều vùng đất khô hạn khó rửa sạch.
Đỉnh sinh trưởng bị chết hoặc biến dạng
Ngọn cây, chồi non thường bị chết khô. Đây là dấu hiệu rất đặc trưng của thiếu boron.
Lá non biến dạng, cong vênh hoặc có màu sáng hơn bình thường (đặc biệt mép lá gợn hoặc vằn).
Hoa kém phát triển, rụng hoa, hạt/ quả lép hoặc quả rỗng
Rất rõ ở cây trái, đậu tương, rau củ, củ.
Các mô vỏ, rễ, chồi non bở và dễ vỡ
Do thành tế bào không được ổn định.
Giảm tổng diện tích lá, cây còi cọc, sinh trưởng chậm
Giảm tỷ lệ đậu quả/ năng suất
Thiếu boron ở giai đoạn ra hoa có thể giảm mạnh tỷ lệ đậu trái, dẫn đến tổn thất kinh tế lớn.
Suy giảm chất lượng sản phẩm
Quả nhỏ, vỏ mỏng/không đều, rỗng ruột (ví dụ: quả rỗng trong cà chua, cam), giảm giá trị thương phẩm.
Tăng nhạy cảm với bệnh và stress
Thành tế bào yếu làm tăng khả năng xâm nhập của patogen và stress cơ học.
Mẹo thực tế: với cây ăn quả, bón vào cuối đông hoặc đầu giai đoạn nụ mầm để hỗ trợ phân hóa hoa; phun foliar vào giai đoạn hoa để tăng tỷ lệ đậu trái.
Với đội ngũ nhân sự hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhập khẩu và kinh doanh phân bón, giải pháp dinh dưỡng cây trồng từ Châu Âu, Dynagro cam kết cung ứng những sản phẩm với chất lượng như đúng cam kết, mang hiệu quả bền vững, góp phần nâng tầm nông sản Việt trên thị trường thế giới.
Quý doanh nghiệp, quý đối tác quan tâm đến các dòng sản phẩm cung cấp dinh dưỡng từ Châu Âu, xin liên hệ hotline (028) 6686 5593 để được tư vấn chi tiết và tận tình.
