Vi Sinh Vật Cố Định Đạm Trong Đất
Đạm trong đất tồn tại dưới hai dạng: đạm hữu cơ (trong các hợp chất mùn hoặc trong các hợp chất hữu cơ giàu đạm) và đạm vô cơ (trong các nguồn phân bón vô cơ hay sản phẩm được khoáng hóa từ đạm hữu cơ). Tuy nhiên, lượng đạm được cung cấp dưới dạng phân bón vô cơ thường dễ bị bốc hơi, rửa trôi và ít khi được đất giữ lại. Sự có mặt của các vi sinh vật cố định đạm trong đất rất có ý nghĩa trong việc giữ lại và cung cấp một lượng lớn đạm cần thiết cho cây trồng.
Vi Sinh Vật Cố Định Đạm Là Gì?
Phần lớn các vi sinh vật cố định đạm sống cộng sinh trong các nốt sần của cây họ đậu. Chúng sử dụng các chất hữu cơ của cây để sinh trưởng, đồng thời hút đạm từ không khí để cung cấp lại cho cây mà chúng sống cộng sinh, một phần tích lũy lại trong cơ thể chúng. Có nhiều loại vi sinh vật có khả năng cố định đạm từ không khí như tảo lam (Cyanobacteria), vi khuẩn Azotobacter, Bradyrhizobium, Rhizobium, xạ khuẩn Actinomyces, Klebsiella,…
Cơ Chế Hoạt Động Của Các Vi Sinh Vật Cố Định Đạm
Giống như nhà máy pha chế phân đạm, các vi sinh vật cố định đạm hấp thu nitơ từ không khí sau đó chuyển N₂ thành NH₃ để nuôi cơ thể. NH₃ dư thừa sẽ tồn tại trong đất hoặc khi chết đi, chúng sẽ để lại phần xác giàu đạm và các chất dinh dưỡng, trở thành nguồn phân bón rất tốt cho cây trồng. Do vậy, cây trồng có thể sử dụng được nguồn nitơ vô tận từ không khí nhờ các hoạt động của nhóm vi sinh vật cố định đạm.
Xu Hướng Hoạt Động Của Từng Nhóm Vi Sinh Vật Cố Định Đạm
Vi sinh vật cố định đạm sống tự do trong đất: Mặc dù chúng có khả năng cố định đạm, nhưng lượng đạm do chúng cố định là không đáng kể. Chúng có xu hướng sử dụng các đạm hóa học có sẵn trong đất, chủ yếu là từ phân bón.
Vi sinh vật cố định đạm không thuộc cây họ đậu: Khả năng cố định đạm của các vi sinh vật này tốt hơn các vi sinh vật tự do, nhưng vẫn còn ở mức thấp.
Vi sinh vật cố định đạm cộng sinh với cây họ đậu: Mỗi loại cây thuộc họ đậu sẽ có những nhóm vi khuẩn cố định đạm khác nhau, và chúng chỉ có thể cố định được đạm khi sống cộng sinh với cây họ đậu. Ở trạng thái tự do trong đất, chúng mất khả năng này.
Tăng Lượng Đạm Cho Đất
Ngoài việc tăng lượng đạm cho đất bằng các ứng dụng vi khuẩn cố định đạm, cũng có thể bổ sung thêm các chất hữu cơ giàu đạm, tăng lượng mùn hữu cơ trong đất, từ đó tăng lượng đạm dự trữ.