Chuyển tới nội dung

Phân bón và dinh dưỡng cây trồng

Biểu Hiện Tác Hại Khi Thừa Silic, Thiếu Silic Ở Cây Trồng

Biểu hiện tác hại khi thừa silic, thiếu silic ở cây trồng

Trong nông nghiệp hiện đại, việc quản lý dinh dưỡng không chỉ dừng lại ở các nguyên tố đa lượng như Đạm (N), Lân (P), Kali (K) mà còn bao gồm các nguyên tố trung lượng như Canxi (Ca), Magie (Mg), Lưu huỳnh (S) và đặc biệt là Silic (Si).

Silic vốn được coi là nguyên tố “ẩn” trong nông nghiệp, bởi cây có thể sinh trưởng mà không nhất thiết phải có Si. Tuy nhiên, ngày càng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng Silic đóng vai trò then chốt trong việc củng cố cấu trúc cây, tăng sức đề kháng với sâu bệnh, cải thiện năng suất và chất lượng nông sản.

Silic là gì?

silic-la-gi-bieu-hien-tac-hai-khi-thua-silic-thieu-silic-o-cay-trong
Silic là gì?

Silic (Si) là nguyên tố hóa học chiếm tới 27% khối lượng vỏ Trái Đất, tồn tại chủ yếu dưới dạng oxit (SiO₂) và muối silicat. Trong đất, Silic có mặt ở dạng acid monosilicic (H₄SiO₄) dạng mà cây có thể hấp thu được qua rễ.

Trong cây trồng, Silic tích lũy chủ yếu ở thành tế bào, biểu bì lá, thân và hạt, tạo thành lớp “áo giáp” vô hình giúp cây:

  • Cứng cáp, chống đổ ngã.
  • Hạn chế mất nước.
  • Tăng cường sức đề kháng trước sâu bệnh.

Theo Epstein (1999):

“Silic nên được coi là một nguyên tố có lợi thiết yếu trong nông nghiệp, bởi những ảnh hưởng tích cực của nó đối với sức khỏe và năng suất cây trồng.”

Vai trò của Silic đối với cây trồng

Tăng cường cơ học và cấu trúc

Silic lắng đọng trong thành tế bào, biểu bì lá, vỏ quả, giúp cây cứng cáp, chống đổ ngã.

Tăng sức chống chịu stress

  • Giảm tác động của hạn, mặn, ngập úng.
  • Giảm độc tố kim loại nặng như Al, Mn.

Giảm áp lực sâu bệnh

  • Cản trở nấm bệnh xâm nhập (đốm nâu, đạo ôn, gỉ sắt).
  • Giảm tác hại côn trùng (bọ trĩ, rầy nâu).

Cải thiện năng suất và chất lượng

  • Tăng diện tích lá, khả năng quang hợp.
  • Nâng cao năng suất hạt, đường, và chất lượng nông sản.

Theo Ma & Takahashi, 2002:

“Silic có tác động kép: vừa là thành phần cấu trúc của cây, vừa là chất kích hoạt cơ chế phòng vệ sinh học, làm cho cây khỏe hơn và năng suất cao hơn.”

Các bài viết liên quan:

Biểu hiện và tác hại khi thừa Silic ở cây trồng

bieu-hien-bieu-hien-tac-hai-khi-thua-silic-thieu-silic-o-cay-trong
Biểu hiện và tác hại khi thừa Silic ở cây trồng

Biểu hiện khi thừa Silic đối với cây trồng

Lá bị giòn, dễ gãy

Do tích tụ quá nhiều Silic làm thành tế bào cứng bất thường.

Xuất hiện lớp trắng mờ trên lá và thân

Do lớp Silic kết tinh. 

Cây kém linh hoạt khi phát triển

Đặc biệt trên cây rau màu, lá kém mềm mại.

Rễ giảm khả năng hút nước & dinh dưỡng khác

Thừa Silic có thể cản trở sự hấp thu của P, Mg và một số vi lượng.

Tác hại khi thừa Silic đối với cây trồng

Cản trở hấp thu dinh dưỡng khác

Dư Si làm giảm hiệu quả bón Lân, Magie, Kẽm.

Giảm sinh trưởng

Cây có thể phát triển chậm lại do rễ kém hoạt động.

Mất cân bằng sinh lý

Đặc biệt khi bón Silic ở dạng dễ hòa tan quá nhiều.

Ảnh hưởng chất lượng nông sản

Trái có thể bị dày vỏ, kém ngon (ở dưa, cà chua).

Biểu hiện và tác hại khi thiếu Silic ở cây trồng

Biểu hiện khi thiếu Silic đối với cây trồng

Thân mềm, dễ đổ ngã

Thường thấy rõ trên cây lúa, ngô, mía.

Lá mỏng, mềm, dễ nhiễm nấm

Đặc biệt là bệnh đạo ôn trên lúa, phấn trắng trên dưa, rỉ sắt trên mía.

Tăng hiện tượng stress môi trường

Cây dễ bị héo khi gặp hạn, dễ cháy lá khi nắng gắt.

Tích tụ độc

Dễ nhiễm ngộ độc Fe, Mn ở đất phèn, đất chua.

Trái nhỏ, dễ hỏng

Ở rau, quả dễ bị mềm, nấm mốc khi bảo quản.

Tác hại khi thiếu Silic đối với cây trồng

Năng suất giảm mạnh

Do cây đổ ngã và bệnh hại lây lan.

Chi phí bảo vệ thực vật tăng

Vì thiếu Silic làm cây mất lớp “tự vệ tự nhiên”.

Giảm phẩm chất nông sản

Quả kém cứng, dễ dập, bảo quản ngắn ngày.

Ảnh hưởng nghiêm trọng ở cây lúa

Theo IRRI, thiếu Silic có thể làm giảm năng suất lúa tới 15–30%.

Theo Datnoff et al., 2001:

“Thiếu Silic khiến cây trồng, đặc biệt là lúa và mía, trở nên nhạy cảm hơn với bệnh hại và stress môi trường. Năng suất có thể giảm đáng kể, kèm theo chi phí bảo vệ thực vật tăng cao.”

Cách xử lý khi cây thiếu hoặc thừa Silic

Khi thiếu Silic ở cây trồng

Bổ sung phân bón chứa Silic.

  • Dạng phổ biến: Silicate Calcium (CaSiO₃), Kali Silicate (K₂SiO₃).
  • Phân bón lá chứa Silic dễ hấp thu.

Luân canh cây trồng hợp lý: Trồng cây giàu Silic như lúa, mía giúp cải tạo đất

Cải tạo đất chua, đất phèn: Giúp Si trở nên dễ tiêu hơn.

Khi thừa Silic ở cây trồng

  • Giảm hoặc ngưng bón Silic trong thời gian ngắn.
  • Tăng cường bón phân hữu cơ, vi sinh để cân bằng dinh dưỡng.
  • Kết hợp với phân Lân và Mg để tránh cạnh tranh dinh dưỡng.
  • Kiểm tra đất định kỳ để điều chỉnh lượng bón.

Silic không chỉ là nguyên tố “có lợi” mà còn đóng vai trò bảo vệ tự nhiên cho cây trồng. Thiếu Silic làm cây yếu ớt, dễ nhiễm bệnh và giảm năng suất, trong khi thừa Silic lại gây mất cân bằng dinh dưỡng, giảm phẩm chất nông sản.

Vì vậy, quản lý Silic hợp lý trong canh tác là chìa khóa giúp nông dân tăng năng suất, giảm chi phí bảo vệ thực vật và nâng cao chất lượng nông sản.

bieu-hien-tac-hai-khi-thua-silic-thieu-silic-o-cay-trong

Với đội ngũ nhân sự hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhập khẩu và kinh doanh phân bón, giải pháp dinh dưỡng cây trồng từ Châu Âu, Dynagro cam kết cung ứng những sản phẩm với chất lượng như đúng cam kết, mang hiệu quả bền vững, góp phần nâng tầm nông sản Việt trên thị trường thế giới.

Quý doanh nghiệp, quý đối tác quan tâm đến các dòng sản phẩm cung cấp dinh dưỡng từ Châu Âu, xin liên hệ hotline (028) 6686 5593 để được tư vấn chi tiết và tận tình.