Chuyển tới nội dung

Phân bón và dinh dưỡng cây trồng

Canxi (Ca) Và Vai Trò Của Canxi Đối Với Cây Trồng

Canxi (Ca) Và Vai Trò Của Canxi Đối Với Cây Trồng

Canxi là một trong những yếu tố dinh dưỡng trung lượng cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển và sản xuất của cây trồng. Thường không được sản xuất dưới dạng phân bón độc lập mà thường xuất hiện như một thành phần phụ trong các loại phân bón khác như super lân, canxi nitrate, dolomite, gypsum, và nhiều loại phân bón khác.

Canxi là gì?

canxi-dinh-nghia-canxi-va-vai-tro-cua-canxi-doi-voi-cay-trong
Canxi là gì?

Canxi (Ca²⁺) là một nguyên tố trung lượng cần thiết cho sự phát triển của cây trồng. Khác với nguyên tố đa lượng như đạm (N), lân (P), kali (K), Canxi được cây hấp thu với lượng trung bình, nhưng đóng vai trò thiết yếu trong cấu trúc tế bào và điều hòa sinh lý.

Vai trò của Canxi đối với cây trồng

vai-tro-cua-canxi-bieu-hien-thieu-thua-canxi
Vai trò của Canxi đối với cây trồng

Tạo cấu trúc tế bào bền vững

Canxi liên kết với pectin trong trung lam giữa các tế bào, giúp thành tế bào chắc chắn, dẻo dai, ngăn cản sự rò rỉ của nước và ion ra ngoài. Đây là yếu tố quyết định đến sức bền mô thực vật, đặc biệt trong lá, trái và cuống.

Khi cây thiếu canxi, các mô mới như đầu rễ, lá non và đầu chồi thường biểu hiện sự phát triển bị biến dạng do sự hình thành tế bào không đúng cách.

Theo Marschner’s Mineral Nutrition of Higher Plants, 2012:

“Calcium is involved in cell wall stabilization via calcium pectate bridges.”

Ổn định màng sinh chất

Canxi tham gia giữ vững cấu trúc màng tế bào, giúp tế bào duy trì áp suất thẩm thấu, điều tiết dòng ion và nước, ngăn rò rỉ và giúp tăng hiệu quả hấp thu dinh dưỡng khác như Kali (K⁺), Magie (Mg²⁺), Photphat (PO₄³⁻).

Điều tiết hoạt động mô phân sinh

Canxi đặc biệt quan trọng ở các mô đang phân chia mạnh như:

  • Đỉnh sinh trưởng (ngọn, rễ);
  • Hoa, bông, nụ;
  • Tế bào non đang lớn nhanh.

Thiếu Canxi sẽ khiến đỉnh sinh trưởng thui chột, mô non biến dạng, không phân hóa mầm hoa, nụ bị rụng sớm.

Tăng khả năng giữ trái và chất lượng trái

Canxi giúp vỏ trái cứng cáp, chống nứt trái, giữ cuống bền. Đồng thời, trái đủ Canxi sẽ ít bị thối đáy, chậm mềm sau thu hoạch, bảo quản lâu hơn.

Theo UC Davis Postharvest Center, 2018:

Calcium strengthens cell walls in fruit tissues, reducing postharvest losses.”

Tham gia điều hòa stress

Canxi có vai trò như một ion truyền tín hiệu nội bào trong điều kiện:

  • Nhiệt độ cao;
  • Ngập úng;
  • Khô hạn;
  • Ngộ độc ion.

Nhờ đó, cây tăng sức đề kháng sinh lý, ổn định hoạt động enzyme và chống sốc môi trường.

Hoạt động enzyme và truyền tín hiệu

Canxi cũng tham gia vào việc kích hoạt một số enzyme quan trọng trong cây và truyền tín hiệu điều hòa các hoạt động tế bào.

Hình thành hệ thống rễ

Canxi là yếu tố thiết yếu cho việc hình thành và phát triển hệ thống rễ mạnh mẽ, giúp cây hấp thụ nước và chất dinh dưỡng hiệu quả từ đất.

Giải độc và cân bằng dinh dưỡng

Canxi có vai trò giải độc cho cây, ngăn chặn việc hấp thu quá mức các ion độc hại như nitrat. Điều này giúp duy trì sự hoạt động bình thường của quá trình trao đổi chất trong cây.

Cải thiện tính lý hóa của đất

Bón canxi làm thay đổi độ pH của đất, cải thiện tính năng hấp thụ và sử dụng dinh dưỡng của cây. Đất được bón canxi thường có lượng vi sinh vật hoạt động mạnh mẽ hơn, giúp phân giải chất hữu cơ nhanh chóng.

Các loại phân Canxi phổ biến

Phân Canxi dạng rắn

  • Vôi nông nghiệp (CaCO₃): Trung hòa đất chua, cải tạo đất.
  • Thạch cao (CaSO₄): Bổ sung Canxi mà không làm tăng pH.
  • Vôi nung (CaO): Tăng pH mạnh, dùng để khử chua nhanh.
  • Dolomite (CaMg(CO₃)₂): Bổ sung cả Canxi và Magie.
  • Super Canxi: Phân trộn Canxi với vi sinh hoặc vi lượng.

Lưu ý: Phân Canxi dạng rắn thường tác động chậm, nên bón trước 10–15 ngày và cần độ ẩm để phát huy hiệu quả.

Các bài viết liên quan:

Phân Canxi dạng lỏng (hòa tan)

  • Canxi nitrat (Ca(NO₃)₂): Nguồn Canxi + đạm, tan hoàn toàn, hiệu quả nhanh.
  • Chelate Canxi (Ca-EDTA, Ca-DTPA): Tan tốt, không kết tủa khi pha chung với các nguyên tố khác.
  • Canxi Amino Acid: Tan tốt, dễ hấp thu, ít gây sốc lá.

Ưu điểm: Phù hợp để phun qua lá, dùng trong thời kỳ nuôi trái, hạn chế rụng trái non.

Cách sử dụng Canxi hiệu quả

Khi nào nên bổ sung Canxi?

  • Đất có pH thấp (<5.5), chua mạnh
  • Giai đoạn ra hoa, nuôi trái
  • Cây chậm phát triển đọt hoặc rễ yếu
  • Giai đoạn ra hoa, nuôi trái
  • Trái non hay bị rụng, thối đáy
  • Cây bị stress nóng hoặc úng nước

Nguyên tắc sử dụng

  • Không trộn Canxi với phân lân (Super Lân, MAP, MKP) → dễ kết tủa
  • Khi phun Canxi nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát
  • Phun Canxi kèm Bo giúp giữ trái tốt hơn
  • Phân tích đất trước khi sử dụng vôi, tránh kiềm hóa đất

Các bài viết liên quan:

Kết luận

Canxi là dưỡng chất thiết yếu và không thể thiếu trong canh tác cây trồng. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, nhà nông cần:

  • Hiểu đúng vai trò và cơ chế hấp thu.
  • Phân biệt các dạng phân Canxi.
  • Bón đúng thời điểm, đúng liều lượng.
  • Kết hợp phân tích đất để điều chỉnh cân bằng khoáng.

Việc sử dụng Canxi một cách cân đối và kỹ thuật không chỉ giúp cây khỏe mạnh, tăng năng suất mà còn kéo dài tuổi thọ đất và giảm chi phí đầu vào.

Canxi (Ca) Và Vai Trò Của Canxi Đối Với Cây Trồng

Với đội ngũ nhân sự hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhập khẩu và kinh doanh phân bón, giải pháp dinh dưỡng cây trồng từ Châu Âu, Dynagro cam kết cung ứng những sản phẩm với chất lượng như đúng cam kết, mang hiệu quả bền vững, góp phần nâng tầm nông sản Việt trên thị trường thế giới.

Quý doanh nghiệp, quý đối tác quan tâm đến các dòng sản phẩm bổ sung dưỡng chất thiết yếu cho cây trồng từ Châu Âu, xin liên hệ hotline (028) 6686 5593 để được tư vấn chi tiết và tận tình.